مهارت تصمیم گیری

مهارت تصمیم‌گیری و روش‌های اجرای آن

داشتن قدرت تصمیم‌گیری از جمله مهارت‌های نرم ارزشمند و مفید در زندگی شخصی و کاری است. با آنکه قرار نیست افراد همیشه تصمیم‌های درست یا بهترین تصمیم را بگیرند، بهره‌مندی از این مهارت کمک بسیاری به کم‌خطابودن تصمیم و انتخاب شیوه درست تصمیم‌گیری می‌کند.

تصمیم‌گیری چیست؟

تصمیم‌گیری فرایند انتخاب بهترین گزینه‌ها در موقعیت‌های مختلف است. برای تصمیم‌گیری مؤثر باید چند کار را انجام دهید:

بسیاری از گزینه‌های بالقوه را شناسایی کنید.

نتایج احتمالی را پیش‌بینی کنید.

نیازها یا خواسته‌های کسانی را که تحت‌تأثیر این تصمیم قرار میگیرند، در نظر بگیرید.

تاثیر آن را بر کل پروژه، بخش یا سازمان در نظر بگیرید.

روش‌های مختلف تصمیم‌گیری

برای تصمیم‌گیری روش‌های متفاوتی وجود دارد که بسته به موقعیت پیش‌آمده یا سازگاری آن با شخصیت خود، می‌توانید یکی از آن‌ها را انتخاب کنید. هنگام انتخاب رویکرد، باید آشنایی خود را با موضوع و تعداد افراد وابسته به این تصمیم و بازه زمانی موجود برای این انتخاب را در نظر بگیرید. در برخی موقعیت‌ها باید از تصمیم‌گیری تحلیلی استفاده کرد که به نظر همه اعضا اهمیت می‌دهد و برخی مواقع نیز باید رویکردی سریع و ضرب‌الاجل داشت که فرصتی برای گفت‌وگو باقی نمی‌گذارد. چند روش تصمیم‌گیری را در ادامه بخوانید و مناسب‌ترین آن‌ها را برای هر موقعیت برگزینید.

تصمیم‌گیری دستوری

در این روش، بدون نظر دیگران و با تکیه به دانش شخصی خود تصمیم می‌گیرید و انتخاب می‌کنید. تصمیم‌گیری دستوری اغلب سریع‌ترین و مستقیم‌ترین مسیر برای رسیدن به نتیجه است. این روش در موقعیت‌های فوری و محیط‌های پرشتاب و با ترافیک کاری مناسب است.

تصمیم‌گیری مشارکتی

تصمیم‌گیری مشارکتی از نظرات گروه‌ها یا تیم‌ها درباره موضوع و ارائه راه‌حل بهره می‌برد. این نوع تصمیم‌گیری زمانی بهترین نتیجه را دارد که شما گروه متنوعی از کارمندان با دیدگاه‌های متعددی از هر تصمیم برای درپیش‌گرفتن رویکردی متعادل به مشکلات داشته باشید. گاه نیز ممکن است ایده‌ها و بازخوردها را از منابع دیگری مانند کارشناسان یا مشتریان جست‌وجو کنید. رویکرد تصمیم‌گیری مشارکتی به شما امکان می‌دهد با جمع‌آوری پیشنهادها و ارزیابی گزینه‌ها، به نتایج آگاهانه‌ای برسید که ممکن است به‌تنهایی چنین دستاوردی برایتان نداشته باشد. برای مثال، اگر بازخورد مشتری‌ها در کار شما مهم است، با تهیه نظرسنجی و ارزیابی آن به همراه اعضای گروه، می‌توانید بهتر برنامه‌ریزی کنید.

تصمیم‌گیری مبتنی بر نظر جمعی

تصمیم‌گیری مبتنی بر اجماع مستلزم آن است که همه روی گزینه‌ای واحد توافق کنند. با استفاده از این رویکرد، با اعضای گروه درباره موضوع و گزینه‌های موجود بحث می‌کنید. ممکن است گزینه‌های خاصی ارائه دهید یا پیشنهادهای اعضا را بپذیرید. کلید این رویکرد این است که شما فقط به انتخابی بسنده کنید که همه با آن موافق‌اند. بنابراین، با انتخاب این روش به یکپارچگی گروه کمک می‌کنید.

ازآنجاکه این روش نیاز به زمان  و فراغ خاطر دارد، بهتر است در موقعیت‌هایی از آن استفاده کنید که وقت کافی برای تصمیم‌گیری دارید یا مسائل پیچیده‌اند یا نیاز به حمایت کامل همه در سازمان دارند.

تصمیم‌گیری با رأی‌گیری

تصمیم‌گیری با استفاده از رأی‌گیری به شما امکان می‌دهد در مدت زمانی کم و با بحث یا مناظره، نظرات تعداد زیادی از افراد را جمع‌آوری کنید. به رأی‌دهندگان اطلاعات دقیقی درباره گزینه‌های آن‌ها ارائه دهید تا در جمع‌آوری نظرات آگاهانه به شما کمک کند. این روش هنگامی که نتیجه بیشتر از چگونگی آرا و نظرات مهم است، کارایی دارد.

واگذاری اختیار تصمیم‌گیری

واگذاری اختیار وظیفه، واگذاری مسئولیت به دیگران است، مانند واگذاری مسئولیت‌های تصمیم‌گیری. اگر مسئولیت‌های دیگری دارید یا شخص دیگری مناسب‌تر است یا بیشتر تحت‌تأثیر این تصمیم است، تصمیم‌گیری را به کارشناس، مشاور یا شخص دیگری در گروه مدیریت خود محول کنید. این روش تصمیم‌گیری برای مسائل روزمره که نیاز به ارزیابی و بحث زیادی ندارند، بهترین شیوه است.

تفویض اختیار اعضای گروه را توانمند می‌کند و موجب جلب اعتماد مدیران می‌شود. واگذاری مسئولیت انتخاب به شخص دیگر، شما را با رویکرد تازه‌ای به موضوع آشنا خواهد کرد که در بیشتر مواقع برای کسب‌وکارتان مفید است.